1. Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝ գոյականների և ածականների:

Կաղնի, հայտնի, մեծ, կանաչ, աղջիկ, գետ, բուք, բարի, տգեղ, ճշմարտություն, անտուն, բարկացկոտ, Գայանե, տուն, կատու, գունավոր, կաղամբ, հեռուստացույց, խակ, Հայաստան, հետաքրքիր, վարդ, Վարդուհի, փշոտ, լիճ, ալիք, հզոր, բարձր, մարտ, մարտակառք, կառապան, հմուտ, մարտական, եռանիվ, հեծանիվ, ալ, պատմություն, պատմական, թռչուն, թռիչք, խիզախ, բարի, բարեկամական, շքեղ, գարուն, գարնանային, արևոտ, արև, երկար:

2. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի´ր: Ինչպե՞ս են կոչվում այդ բաոերը:

Ա Բ

Մեծ — մեծանալ

բարձր — բարձրանալ

չոր — չորանալ

չար — չարանալ

3. Տրված զույգ նախադասությունների մեջ ընդգծված բառերի տարբերությունը բացատրի´ր:

Սարի լանջը կանաչ խոտով է ծածկված: Լանջի խոտն արդեն կանաչում է:

Ի՞նչ պատկեր. ուղիղ գիծ է ստացվել: Գիծն ուղղի´ր, որ պատկերը ճիշտ ստացվի:

Այդ քաղաքում մի բարի հսկա էր ապրում: Հսկան բարիացավ ու երեխաներին այգի

հրավիրևց:

Աղջիկը շատ գեղեցիկ էր ու քայլում էր նազ անելով: Աղջիկը գեղեցկանում էր օր օրի:

Գոռոզ արքան հրամայեց բարձր ժայռի վրա քանդակել իրեն: Արքան գոռոզանում էր իր արած գործով ու հաղթանակներով:

4. Տրված բառերը երեք խմբի բաժանի՛ր և դրանց տարբերությունը բացատրի´ր:

Ծաղիկ, ջինջ, վազել, բուրավետ, մեծ, ժամացույց, թրթռալ, թիավարել, ջուր, ջրոտ, ուրախ, ջրել, սար, մարդ, գնալ, ծաղկավետ, հրաշալի, երեխա, լողալ, վազվզել, մաքուր, նավաստի, օձ, ճկուն, սողալ, իջնել, ամպ, բացվել, չխկչխկալ, սև, ինքնաթիռ, առվակ, պայծառ, գոռգոռալ, գարուն, բարձրանալ սպիտակ, թիթեռ, պահակ, նավակ, զաղտնի, պահել, հատիկ, ոսկեզօծ, ոսկեզօծ

Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր։
Երկինքներ, որպես երազներ հոգու։
Երկինքներ, որպես մանկական աչեր։
Մենակ էի ես։ Ինձ հետ էիր դու։

Երբ լսում էի մրմունջը լճի
Ու նայում էի թափանցիկ հեռուն —
Զարթնում էր իմ մեջ քո սուրբ անուրջի
Կորուստը այն հին, աստղայի՜ն, անհո՜ւն։

Կանչում էր, կանչում ձյունոտ լեռներում
Մեկը կարոտի իրիկնամուտին։
Իսկ գիշերն իջնում, ծածկում էր հեռուն
Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․․

Առաջադրանքներ

• åwqԿապույտով նշված բառերը բաղադրիչների (մասերի) բաժանի՛ր   (այսպես. աստղային — աստղ+ային, ածանցավոր բառ):
• Կարմիրով գրված բառերը բացատրի՛ր:
• Բանաստեղծության միջից դո՛ւրս գրիր 5 գոյական (ո՞վ, ովքե՞ր, ի՞նչ, ինչե՞ր), 5 ածական (ինչպիսի՞), 5 բայ(ի՞նչ անել, ի՞նչ է անում, ի՞նչ է լինում, ի՞նչ արեց․․․)։

Առաջադրանքներ դասարանում և տանը կատարելու համար

136.Կետերը փոխարինի՛ր ձ, ծ կամ ց տառերով:

Փոր, հարծում, բարցունք, ուրծ, լացակումած, ընթցերել, քաղրցություն, լռակյաց, հանդիպակա., լվացք, գնածք, նստվածք, նրբանցք:

139. Կետերը վախարինի´ր ղ կամ խ տառերով:

Խրոտ, թուզթ, խեդել, ծասել, կմաք, ա.բյուր, պ.տոր, դժոխք, դրատ, զմրուխտյա, եբայր, անվախճան, ոկույզ, մկտալ, տախտակ, թախտ, ա.տոտել:

143. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:

…երի մեջ անծանոթ մի աղջիկ տեսա: (որդ, որթ) …երի պատճառով ձկնորսության չգնացի: (որդ. որթ) Շատ … ավարտ ունեցավ մեր ձեռնարկը: (հաջող, հաչող) … շանը կծան չի լինում: (հաջող, հաչող) Երեխայի … ատամներն արդեն դուրս էին եկել: (կտրիչ, կտրիճ) Իմ բոլոր … ընկերները հավաքվել են այսօր: (կտրիչ, կտրիճ)

144. Կետերի փոխարեն գրի´ր տրված բառերից մեկը:

Նստելու համար մի … տեղ եմ փնտրում: (հարդ, հարթ) Քամին ամբողջ …ը բարձրացրել ու պտտում էր օդում: (հարդ, հարթ) Տարբեր …եր քայքայել էին մարմինը: (աղտ, ախտ) Փոշիով ու … էր ծածկված փողոցը: (աղտ, ախտ) Մի … քարավանից առանձնացել էր: (ուղտ, ուխտ) Քո արած … թանկ է բոլորիս համար: (ուղտ, ուխտ)

145. Ընդգծված բառերը փոխարինի´ր հոմանիշներով: Ընտրածդ բառերի գրությունը ճշտի´ր բառարանի օգնությամբ:

Խոսքս մի՛ կտրիր:

Մինչև ե՞րբ պիտի թաքուն պահես:

Անձրևն ինչպես սկսվել էր, այնպես էլ վերջացավ:

Օդանավի իջնելը ոչ ոք չնկատեց:

Երեխայի նման ուրախանում էին ու լիաթոք ծիծաղում: Եղնիկի ձագը մորն էր փնտրում:

147. Բաց թողնված տառերը լրացրո՛ւ և բառարանով ստուգի՛ր ճի՞շտ ես գրել:

Վեր.ում՝ համար.ա երկնքի տակ, ծնվեցին ջրի կաթիլները: Նրանք լեռների բար.րից, հողի մի.ից դուրս եկան ու, լույսն իրենց մե., ցն.աթյան թիթեռն իրենց վրա, կ.կ.ալով իջան ցա.: Լեռն ի վար, ծառերի կո.քերով, թփերի արան.ներով, զարմանազան խատուտիկ խ.աքարերի վրայով գալիս էին կաթիլները: -Ինչքա՜ն քա.ցր եք,- ասում էին նրանց մամուռները:

У Ольги Сергеевны были длинные светлые волосы и синие, как у Лидии Алексеевны, глаза. Только у Лидии Алекссевны глаза были добрые, а у новой учительницы не добрые и не злые. Просто большие и синие.
Иногда вечером Лена говорила маме: „Может быть, завтра придёт Лидия Алекссевна?”
Но та не приходила. Ей не разрешили ходить на работу, потому что у неё болело сердце.
Лидия Алексеевна жила в маленьком домике на школьном дворе, где обычно жили учителя. Лена приносила ей цветы и оставляла на крыльце. И хотя Лидия Алексеевна не знала, кто дарит ей цветы, она всегда радовалась: конечно, это её ученики дарят, их у неё много.

Однажды под Новый год Лена принесла в класс длинный тонкий свёрток, закутанный в платок. Она осторожно развернула свёрток, и все ахнули, потому что увидели чудо: тоненькую вишнёвую ветку с белыми цветами и нежными зелёными листочками. Живая вишнёвая ветка! А на улице мороз, ветер.
Все смотрят, поверить не могут: разве цветут вишни в декабре?
– Не цветут, – ответила Лена. – Мы с мамой поставили веточку в воду и ждали. Долго-долго ждали, целый месяц. Она и расцвела.
Ольга Сергеевна принесла из учительской кувшин с водой и сказала:
– Давай, Каштанова, поставим
веточку на окно. Пусть её солнышко согревает.
Лена загородила веточку и быстро проговорила:
– Нет-нет, это Лидии Алексеевне… Я хотела положить на крыльцо, а там снег. Веточка замёрзнет… – От волнения у Лены показались слёзы, но она договорила, что хотела сказать: – Лидия Алексеевна меня Леной называла.
В классе все забыли свою первую учительницу. Ведь она учила их недолго, и с тех пор прошёл целый год, даже больше. После слов Лены все сразу вспомнили её. Вспомнили, как она ходила с ними в лес, как рассказывала про птиц, которые не улетали на зиму в тёплые края.
Вспомнили и о том, как она каждого по имени называла.
Ольга Сергеевна почему-то вздохнула и сказала не так громко, как говорила обычно:
– Мы с тобой, Лена, вместе отнесём Лидии
Алексеевне новогодний подарок. Она очень обрадуется. Редко кому дарят на Новый год такие подарки. А сейчас давай пока поставим веточку в кувшин, чтобы она не завяла.
Ольга Сергеевна глядела то на вишнёвую веточку, то на Лену, и глаза её были не просто большие и синие, а добрые. Как у Лидии Алексеевны.

Կետերի փոխարեն գրի՛ ր է, ե  կամ ո:

««Մի անգամ իմ բարեկամ մի որսորդ մեր հանդի անտառուտ սարերից մի եղնիկ նվեր բերեց երեխաներիս համար»:
Այսպես սկսեց ընկերս աշնանային մի երեկո, երբ նստած միասին նրա պատշգամբում, հիացած նայում  էինք հեքիաթական վերջալույսով վարվռուն սարերին, որոնց վրա մակաղած հոտերի նման մեղմորեն հանգչում էին ոսկեգեղմ անտառները:
«Այդ մի մատաղ ու խարտյաշ եղնիկ էր̀  խորունկ, սև ու ջինջ աչքերով, որ ծածկվում էին երկայն, նուրբ թարթիչների տակ:
Կամաց-կամաց մեր վրա սովորեց նա,  էլ  չեր փախչում,  չեր վախենում մեզնից,  մանավանդ շա՜տ մտերմացել որ երեխաներիս հետ, նրանց հետ միասին վազվզում էր պարտեզում, նրանց հետ ճաշում էր, նրանց հետ քնում:
Մի բան ինձ շատ էր զարմացնում: Եղնիկը թեև այնպես ընտելացել էր մեզ, սովորել էր մեր տանն ու դռանը, բայց մեկ-մեկ մեզնից թաքուն բարձրանում էր այս պատշգամբը և ուշագրավ, լռիկ նայում էր հեռու` անտառներով փաթաթված սարերին, ականջները լարած խորասույզ լսում էր անտառների խուլ ու անդուլ շառաչը,  որ   երբեմն ուժեղանում էր, երբեմն բարականում` նայելով հովերի թափին: Նայում էր նա այնպե՜ս անթարթ և այնպե՜ս ինքնամոռաց, որ երբ պատահում էր  բարձրանում էի պատշգամբը, ինձ բավական միջոց չեր նկատում և երբ հանկարծ ուշքի էր գալիս, նետի պես ծլկվում էր մոտիցս…

Հարցեր և առաջադրանքներ

      1.   Ո՞ր ստեղծագործությունից է հատվածը: Նշի՛ր հեղինակի անունը:

2. Գրի՛ր որսորդ, խորունկ, անդուլ, խարտյաշ բառերի հոմանիշները:
3. որսորդ,– -որսական,
4. խորունկ-խոր
5. , անդուլ,–անդադար
6. խարտյաշ – դեղձան
7. Տեքստից դո՛ւրս գրիր երեկո բառի հոմանիշը:
8. Տրված բառերը բաղադրիչների (մասերի) բաժանի՛ր, որոշիր կազմությունը (բառի բաղադրիչների մասին կարդա՛, մուլտֆիլմը դիտի՛ր այստեղ ):

 Օրինակ՝  հեքիաթական- հեքիաթ(արմատ)+ ական(ածանց), ածանցավոր բառ

անտառուտ-

վերջալույս-

աշնանային-

խորասույզ-

անտառ-

Ընտանի կենդանիների լուսանկարչությունը լուսանկարչության տեսակ է, որը պտտվում է ընտանի կենդանիների գրավիչ նկարներ անելու շուրջ, ինչպիսիք են շների նկարները, կատուների նկարները և այլ կենդանիների դիմանկարները: Կենդանիների ֆոտոշարքը դժվար, բայց պարգևատրող ոլորտ է, որը պահանջում է համբերություն և ստեղծագործություն: